Tranh Thangka Mã Đầu Minh Vương_120x80cm

Hayagriva hay Hayagreeva (tiếng Phạn हयग्रीव/hayagrīva, tiếng Việt: Mã Đầu Minh Vương) là một sinh vật này được coi là một trong những hóa thân của thần Visnu ở Ấn Độ. Từ Hayagrīva bao gồm: haya có nghĩa là con ngựa và grīva có nghĩa là cổ hay mặt. Thần ngựa Hayagriva của Tây Tạng là một vị thần được thờ cúng ở Tây Tạng.
Hayagriva với hình tướng đơn giản. Hayagriva là một hoá thân phẫn nộ của Avalokiteshvara tức là Quan Thế Âm, có tới 108 hình tướng của Hayagriva. Năng lực đặc biệt của ngài là chữa bệnh, nhất là các bệnh về da, thậm chí cả những bệnh về da khá trầm trọng như là bệnh phong. Bệnh này được tin rằng do Naga gây ra Hình tướng đơn giản nhất của ngài thì có một mặt, hai tay và hai chân.

Tất cả mọi thứ về sinh vật này đó là khuôn mặt đáng sợ với ba con mắt, cái miệng đang gầm rống đầy những răng nanh, tư thế đứng của một chiến binh, chiếc bụng to lớn ẩn chứa một nội lực phi phàm trong đó. Tay phải vung thanh kiếm để đe doạ đối phương, tay trái giơ lên phụ trợ trong một tư thế đáng sợ, đồ trang sức của ngài đó là những con rắn. Nét đẹp của nó lại là những điều đáng sợ vì chính cái khía cạnh đáng sợ đó lại là biểu lộ của sự từ bi, chính cái đáng sợ đó giúp buông bỏ được bản ngã, và xuyên thủng được màn vô minh.
Hayagriva được thờ cúng ở Tây Tạng một cách chính yếu. Phần đông người Tây Tạng sùng bái vị thần này bởi họ tin rằng, ông luôn dùng tiếng hí vang trời để đe dọa và xua đuổi ma quỷ. Nhưng khi giáng lâm cứu người, Hayagriva cũng hí vang, báo hiệu cho mọi người biết mình giáng lâm. Khi người ta thỉnh, ngài sẽ báo hiệu việc giáng lâm của ngài bằng tiếng hí, đó là lý do có cái đầu ngựa trên đảnh đầu, một dấu hiệu đặc trưng của Hayagriva.

Đó là lý do vì sao nó thường xuất hiện với hình người đầu ngựa. Tiếng hí của Hayagriva có khả năng xuyên thủng màn không (vô minh), đem lại ánh sáng của tự do. Tín ngưỡng này xuất phát một phần do lối sống du mục của người Tây Tạng, nên ngựa là một thứ quan trọng ko thể thiếu trong sinh hoạt thường nhật